آموزش بهداشت فردی به کودک خردسال

آموزش بهداشت فردی به کودک خردسال مدت زمان مطالعه: 10 دقیقه

غزاله اله وردی
23 دی 1402

5 روش برای تربیت کودک تمیز

ما به عنوان والد کارهای زیادی برای بچه‌ها انجام می‌دهیم، از آماده کردن کیف پیش دبستانی و بسته تغذیه تا کمک به انجام تکالیف، بازی و داستان قبل خواب. در میان این کمک‌ها باید به آنها آموزش دهیم که چطور فرد مستقل و خودکفایی باشند. آموزش بهداشت فردی به کودک یکی از درس‌هایی است که هر چه کودک بزرگ‌تر می‌شود و به سن بلوغ نزدیک‌تر می‌شود، اهمیت بیشتری می‌یابد. برای آمادگی کودک به پیش دبستانی نکاتی حایز اهمیت هستند که یکی از آنها آموزش نکات بهداشتی به کودک است.

بهداشت فردی

چرا بهداشت فردی انقدر مهم است؟

بهداشت فردی ریشه سلامت کلی ما است. با مراقبت از بدن خود، می‌توانید از بسیاری از بیماری‌های مرتبط با بهداشت جلوگیری کرد. سیستم ایمنی بدن کودکان مستعد ابتلا به بیماری های متفاوتی است و با عدم رعایت بهداشت ممکن است خیلی زود دچار بیماری شوند، از جمله:

خشکی پوست، خارش یا بثورات
پوسیدگی دندان
عفونت‌های باکتریایی یا قارچی
ویروس‌ها

5 روش برای آموزش بهداشت فردی به کودک

کودکان پیش دبستانی علاقه زیادی به استقلال دارند و دوست دارند همه کارها را خودشان انجام دهند: تلفن را جواب دهند، لباس‌هایش را انتخاب کند و بپوشد، به حیوان خانگی غذا دهد. اما وقتی صحبت از بهداشت فردی می‌شود، بسیاری از آنها کمی مقاومت دارند یا آنقدر که باید کار را خوب انجام نمی‌دهند و به مهارت بیشتری نیاز دارند. برای علاقه‌مند کردن کودک به بهداشت شخصی از روش‌های زیر کمک بگیرید:

آموزش بهداشت از سن پایین

برای آموزش بهداشت فردی به کودک مجبور نیستید تا سن مدرسه منتظر بمانید. از همان شیرخوارگی شروع کنید. کودکی که از شیرخوارگی هر شب دندان‌هایش با مسواک انگشتی توسط مادر یا پدر تمیز شده است، به این کار عادت می‌کند و آن را بخشی از روتین روزمره می‌داند. دستشویی رفتن، مسواک زدن، شستن دست‌ها، استفاده مستقل از حمام و غیره باید از سن پایین تمرین شود.

در سن 3 تا 5 سالگی، اجازه دهید فرزندتان سعی کند این وظایف را خودش با حضور شما انجام دهد. زمانی که کارش به حد کافی خوب است، او را تشویق کنید و بعد به او نشان دهید که چطور می‌تواند کارش را بهتر انجام دهد.

الگو بودن، آموزش غیرمستقیم بهداشت

یکی از بهترین راه‌ها برای آموزش بهداشت فردی به کودک این است که بهداشت شخصی خود را رعایت کنید و در مورد آن صحبت کنید. اگر فرزندتان ببیند که شما برای دوش گرفتن و مسواک زدن تعلل می‌کنید، ممکن است فکر کند این مجوزی برای کاهلی است. به صورت خانوادگی هر شب ساعتی را تعیین کنید که همه اعضای خانواده مسواک بزنند و به ترتیب دوش بگیرند.

ادامه مراحل بالاتر

آموزش بهداشت فردی به کودک موضوعی است که باید با ادامه رشد کودک به مراحل بالاتر ارتقا یابد. یعنی زمانی که کودک توانست به تنهایی در مسواک زدن مهارت پیدا کند، خانواده باید روی اهمیت نخ دندان کشیدن تمرکز کنند. از آنجایی که کودک آماده ورود به مدرسه و پس از آن دوره بلوغ است، بهداشت شخصی باید در او نهادینه شود. طرز برخورد والدین با کودک باید مهربان باشد تا کودک بتواند مشکلات بهداشتی‌اش را با والدین مطرح کند.

نصب چارت بهداشت شخصی بر دیوار

به عنوان یک مسئولیت روزمره از بهداشت یاد کنید. یک جدول زمان بندی شده تهیه کنید و به دیوار اتاق یا آشپزخانه بچسبانید. از آنجا که کودکان 4-5 ساله هنوز به خواندن و نوشتن تسلط ندارند، برای او با نقاشی ساعت‌های صبح، ظهر و شب را علامت گذاری کنید تا بداند در هر قسمت از شبانه روز چه کاری باید انجام دهد. زمانی که مسئولیت‌های فردی خود را انجام می‌دهد، آن وظیفه را تیک بزنید. کودک در پایان هفته می‌تواند ببیند چقدر در بهداشت فردی خود کوشا بوده است.

بررسی مکرر

اگر آموزش بهداشت فردی به کودک تثبیت شده است، عالی است. اما صرف نظر از سطح مهارت‌های کودک، باید مطمئن شوید که امور بهداشتی خود را به خوبی انجام می‌دهد. بنابراین، در فواصل مطمئن خوب شستن دست‌ها در دستشویی را بررسی کنید. گاهی با او به حمام بروید و مطمئن شوید قسمت‌های خصوصی بدنش را به درستی تمیز می‌کند. دست کودکان به اندازه بزرگسالان قدرت ندارد. کودک باید یاد بگیرد خودش مسواک بزند، اما بعد از آن و برای تکمیل کار، والدین باید برای او مسواک بزنند تا تمام جرم‌ها از روی دندان‌ها پاک شود.

در ادامه چند عادت بهداشتی که باید حتما به فرزندانتان آموزش دهید را بیان می کنیم:

بهداشت دندان

1. بهداشت دهان و دندان

بهداشت دهان و دندان باید بخشی از برنامه روزانه ی هر کودک باشد. در واقع، والدین باید از زمانی که بچه ها اولین دندان خود را در می آورند، مراقب دندان های آنها باشند. با تمیز کردن دندان‌ها و همچنین لثه‌های کودک، می‌توانید از طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله بوی بد دهان، حفره‌ها و بیماری‌های قلبی در مراحل بعدی زندگی او جلوگیری کنید.

همراه با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی دهان با دهانشویه نیز ضروری است. در عین حال، باید اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان غذای شیرین را بیش از حد نمی خورند، چراکه اثرات بدی روی دندان ها دارد.

بهداشت ناخن

2. بهداشت ناخن

ناخن‌ها نیازمند مراقبت زیادی برای سالم ماندن هستند، بنابراین ضروری است به کودک خود نحوه مراقبت از آنها را در سنین پایین آموزش دهید. برای بچه های کوچکتر، والدین باید هر هفته ناخن های دست را کوتاه کنند. کوتاه نگه داشتن ناخن ها راه خوبی برای کاهش میزان میکروب های موجود در زیر ناخن است. به طور کلی، ناخن های کوتاه تمیزتر می مانند و کمتر می شکنند و آسیب می بینند.

حمام کردن

3. حمام کردن

کودک شما ممکن است دوست داشته باشد یا از حمام کردن متنفر باشد، اما حمام کردن یکی از عادات بهداشتی شخصی است که باید در سنین پایین در کودک خود ایجاد کنید. پوست بزرگترین عضو بدن است و نقش اساسی در محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی مانند خاک، گرد و غبار و باکتری های بی شمار ایفا می کند.

با حمام منظم کودک می توانید کل بدن او را تمیز نگه دارید. حمام کردن یا دوش گرفتن همچنین به خلاص شدن از شر سلول های مرده پوست کمک می کند تا راه را برای سلول های جدید پوست باز کند. این موضوع برای داشتن پوستی سالم و زیبا ضروری است. اینها نکاتی هستند که میتوانید با کودک خود مطرح کنید تا بپذیرد حمام کردن برای بدنش چقدر مفید است.

بهداشت دستها

4. بهداشت دست

وقتی صحبت از بهداشت دست ها می شود، شستن دست ها بخشی جدایی ناپذیر است که والدین باید در سنین پایین به کودک خود آموزش دهند. شستن دست ها یک فعالیت ساده است که فقط چند ثانیه زمان می برد، اما این عادت می تواند میکروب ها و عفونت ها را دور نگه دارد.

شستن مکرر دست‌ها نیز می‌تواند باعث کاهش بیماری‌ها در بدن کودک شود، زیرا اغلب از طریق دست‌ها است که میکروب‌های مضر وارد بدن می‌شوند. بهداشت نامناسب دست یکی از دلایل اصلی اسهال در کودکان و بزرگسالان است.
همانطور که فرزندانتان شروع به رشد می کنند، به او بیاموزید که چگونه دست های خود را کامل بشوید و فقط آنها را زیر آب خیس نکند!

بهداشت دستشویی رفتن

5. بهداشت دستشویی رفتن

هنگامی که کودک شما دستشویی رفتن را یادگرفت، شما به عنوان یک والدین باید بر روی عاداتی تمرکز کنید که کودک شما باید یاد بگیرد تا اندام خصوصی خود را تمیز نگه دارد. به کودک خود بیاموزید که پس از استفاده از دستشویی، چگونه بدن خود را کامل بشوید تا تمام آن قسمت تمیز شود. همچنین باید به آنها آموزش داده شود که چگونه توالت را آب بکشند و در صورت داشتن دکمه فلاش از آن استفاده کنند.

همچنین کودکان را مجبور کنید هر بار که از دستشویی استفاده می کنند دست های خود را بشویند. این عادات سالم به شما کمک می کند تا آلودگی را به حداقل برسانید و عفونت را از خود دور کنید.

سلامتی با نظافت خوب و بهداشت شخصی ارتباط تنگاتنگی دارد. یادگیری اهمیت بهداشت فردی برای جلوگیری از شیوع بیماری های رایج برای کودکان ضروری است. والدین باید کودک خود را راهنمایی و آگاه کنند و همچنین الگوی خوبی قرار دهند. یادتان باشد هنگام آموزش عادات بهداشتی به فرزندان خود صبر و حوصله زیادی داشته باشید.

حل مشکل عدم رعایت بهداشت توسط کودک

برخی از کودکان در برابر رعایت بهداشت مقاومت می‌کنند و ترجیح می‌دهند به هر طریقی از این کار فرار کنند. اگر تا به امروز در آموزش بهداشت فردی به کودک موفق نشده‌اید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:

صحبت در مورد عواقب عدم رعایت بهداشت

به او در مورد چرایی اشتباه بودن رفتارش توضیح بدهید. سیستم کار ویروس‌ها و نحوه ورود آنها به بدن را شرح دهید. برای این کار می‌توانید از آزمایشات ساده کمک بگیرید. مقداری فلفل را روی یک کاسه آب بپاشید. به او توضیح دهید که اینها شبیه ویروس‌های روی دست او هستند. سپس، یک قطره مایع دستشویی یا ظرفشویی را وسط کاسه آب بریزید.

می‌توانید ببینید که ناگهان همه فلفل‌ها دور از قطره مایع ظرفشویی، به دور کاسه آب جمع می‌شوند. این آزمایش به کودک نشان می‌دهد چطور مایع دستشویی می‌تواند ویروس‌ها را از بین ببرد و دست‌هایش را تمیز کند. با استفاده از ویدئو کلیپ‌های اینترنتی نحوه خراب شدن دندان را به او نشان دهید. انواع بازی های هدفمند و آموزشی را در شادآموز ببینید.

سیستم پاداش

برای انجام دادن روتین بهداشتی به کودک برچسب ستاره بدهید. زمانی که تعداد برچسب‌ها به حد مورد توافق رسید، به او یک پاداش غیرمادی مانند رفتن به پارک، بازی خانوادگی و مواردی از این دست بدهید. مراقب باشید که جایزه دادن نباید حالت رشوه پیدا کند. زمانی که کودک بهداشت خود را رعایت نکرده است، حتی با وجود بدخلقی و اصرار، نباید جایزه غیرمادی به او تعلق گیرد. توجه داشته باشید رعایت شیوه های صحیح فرزندپروری در آموزش مسائل مختلف به کودک بسیار مهم است.

کتاب و منابع آموزشی

کودکان 4 تا 5 ساله عاشق شعر و قصه هستند. برای او کلیپ‌های شعر در مورد رعایت بهداشت خریداری یا دانلود کنید و موقع مسواک زدن برای او پخش کنید. خرید کتاب‌های داستانی در مورد رعایت بهداشت به کودک کمک می‌کند تا با شخصیت‌های کتاب همزاد پنداری کند و به رفتار سالم تمایل نشان دهد.

اگر میخواهید در رابطه با حس اعتماد و امنیت در کودکان 5تا6سال بیشتر بدانید، این مقاله از شاد آموز به شما کمک می کند.

آموزش بهداشت فردی به کودک بخشی از تربیت کودک است. آموزش در سن مناسب باعث می‌شود که این رفتارها در کودک نهادینه شود. پیش دبستانی مقطع مهمی در زندگی خردسالان است که این آموزش‌ها مجددا به آنها داده می‌شود. ما در پیش دبستانی شادآموز مهارت‌های بهداشت فردی را با شعر و بازی به کودک خردسال شما آموزش می‌دهیم.